Biblioteka młodego ratownika

1. października – kilka tysięcy osób w Polsce podejmuje studia na kierunku ratownictwo medyczne. Z tej okazji przygotowałem spis pozycji w literaturze, które są ważne zarówno na początku studiów, jak po ich zakończeniu. Jeśli właśnie jesteś na pierwszym roku, zaraz zaczniesz zastanawiać się, co będzie Ci potrzebne, jak daleko sięga pierwsza pomoc, a gdzie swój początek mają zaawansowane zabiegi ratujące życie. Sam to przerabiałem i pamiętam, jak pierwszy raz usłyszałem o Wytycznych. Im szybciej zaczniesz czytać Wytyczne, tym lepiej. Czy tego chcesz czy nie, i tak będziesz musiał nawiązać z tą książką bliską relację. Książki, które przedstawiam poniżej, związane są z samym ratownictwem medycznym. Każda pozycja odpowiada za jakiś temat, który może być realizowany przez różnych autorów, dlatego nie musisz koniecznie zaopatrywać się w te konkretne książki. Zacząłem je gromadzić od początku studiów i muszę przyznać, że bardzo pomagały mi w nauce. Korzystam z nich cały czas i utwierdzam się w tym, że to była dobra inwestycja, mimo, że literatura medyczna nie należy do najtańszych…

Kolejność jest przypadkowa:

1. Wytyczne Resuscytacji.
Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji są wynikiem analizy wszystkich światowych publikacji dotyczących medycyny resuscytacji. Aktualizowane są co 5 lat. W grudniu odbędzie się Sympozjum Polskiej Rady Resuscytacji, gdzie zostaną przedstawione nowe Wytyczne 2015. Dlatego warto zastanowić się, czy nie poczekać na najnowsze wydanie. Książka stanowi wzór dla personelu medycznego jak należy postępować w sytuacjach zagrożenia życia pacjentów. Jest też aktualnym źródłem informacji dotyczących udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Wytyczne są fundamentem pracy ratowników medycznych, lekarzy ratunkowych, anestezjologów i pielęgniarek systemu. Ich odpowiednikiem, np. w USA, są wytyczne American Heart Association. Obojętnie ile razy przeczytasz Wytyczne, za każdym razem znajdziesz coś nowego. Warto zacząć czytać tę pozycję jak najwcześniej.

2. Pierwsza Pomoc i Resuscytacja Krążeniowo – Oddechowa.
Można powiedzieć, że to taki skrót Wytycznych 2010, zbiór najważniejszych informacji. Tytuł brzmi złudnie, bo pierwsza pomoc stanowi niewielki ułamek treści tej książki. Napisana pod redakcją prof. dr hab. med. Janusza Andresa, który jest również Prezesem Polskiej Rady Resuscytacji. To była pierwsza książka, jaką kupiłem od razu na początku studiów. Korzystałem z niej przez całe 3 lata. Gabarytami znacznie mniejsza od Wytycznych 2010, przypomina bardziej „Ludzi Bezdomnych” Stefana Żeromskiego. Można ją zabierać na uczelnię i czytać między zajęciami. Naprawdę warto się w nią zaopatrzyć. Dodatkowo cena jest bardzo przystępna.

3. Kwalifikowana pierwsza pomoc – Wiedza i umiejętności ratownika.
Tam gdzie kończy się pierwsza pomoc, tam zaczyna się KPP. Rozszerzona pierwsza pomoc to cały czas BLS, ale z pewnymi dodatkowymi elementami. Na studiach KPP bardziej opiera się o praktykę. Zaczynają się ćwiczenia z deską ortopedyczną i pozostałym podstawowym sprzętem, np. do udrażniania dróg oddechowych. Książka może przydać się szczególnie osobom, które chcą zrobić kurs KPP i zdobyć Państwowy tytuł Ratownika. Dzięki temu można zacząć zarabiać już w czasie studiów. Pozycja obowiązkowa dla ratowników WOPR i strażaków, a także policjantów. Na końcu książki znajdują się pytania do egzaminu z komentarzem od autora.

4. Medyczne Czynności Ratunkowe.
Tej książki nie miało być w spisie. Weszła do druku dopiero pod koniec studiów, a trafiła w moje ręce wczoraj. Jestem bardzo pozytywnie zaskoczony. Zdążyłem przeczytać 40 stron i przejrzeć co nieco. Przedmowa autorów zgadza się z dalszą treścią. Widać, że zostało włożone w nią sporo pracy. Nie ma zbędnych, mało istotnych rzeczy. W każdym rozdziale znaleźć można ciekawe komentarze autorów. Repetytorium na pewno przyda się każdemu studentowi, jak i osobie pracującej w zespole ratunkowym. Bardzo przyjemnie się ją czyta. Poza tym książka bardzo zgrabna, śmiało można zabrać ją na dyżur. Polecam!

5. Medycyna Ratunkowa.
Bardzo obszerne kompendium liczące ponad 900 stron. Waga ciężka. Książka stanowi adaptację znanej amerykańskiej serii podręczników medycznych NMS. Z pewnością przyda się na trzecim roku ratownictwa. Książka dzieli się na kilka części, takich jak resuscytacja, zagrożenia pochodzenia wewnętrznego, zagrożenia okołourazowe, toksyczne i środowiskowe, a także zagadnienia szczególne. Każdy „problem medyczny” jest bardzo ciekawie po kolei przedstawiony, dzieli się odpowiednio na: omówienie, obraz kliniczny, rozpoznanie różnicowe, ocenę, leczenie, oraz zalecenia. Po każdym rozdziale pojawiają się pytania kontrolne z odpowiedziami i wyjaśnieniami.

6. Ratownictwo Medyczne Procedury od A do Z.
Jedna z moich ulubionych książek. Oprócz treści znajdziecie tutaj bardzo dużo zdjęć i rycin, które w klarowny sposób przedstawiają procedury oraz sprzęt medyczny. Książka jest niesamowicie precyzyjna. Każdy temat wyczerpany jest „do bólu”. Na studiach przydała mi się już na pierwszym roku. Uczyłem się z niej technik zabiegów medycznych i obsługi sprzętu medycznego (chociaż w teorii). Znajdziecie tutaj instrukcje jak używać zarówno podstawowych narzędzi, takich jak rurka Gauedela, jak i bardziej zaawansowanych, np. zestawu Quicktrach w celu wykonania konikopunkcji. Jedynym minusem pozycji jest cena, ale warto.

7. International Trauma Life Support (ITLS).
„Klasyka”, która została napisana w 1982 w USA, wtedy jeszcze pod nazwą Basic Trauma Life Support (BTLS). To najlepsza książka opisująca ratownictwo przedszpitalne w urazach. Obowiązkowa pozycja na półce każdego ratownika medycznego. 7. wydanie jest aktualną wersją podręcznika. W Polsce organizowane są również certyfikowane kursy ITLS.

8. EKG w medycynie ratunkowej.
Choroby serca stanowią w Polsce najczęstszą przyczynę zgonów. Ten fakt szczególnie zmusza ratownika medycznego do prawidłowego czytania EKG. W opiece przedszpitalnej nie ma kardiologa. Defibrylatory wyposażone są w modem, w celu wykonania teletransmisji, ale w wielu sytuacjach ratownik musi poradzić sobie sam. EKG służy również do oceny stopnia zaburzeń ogólnoustrojowych. Żeby umieć czytać zapis EKG, najpierw trzeba poznać samo badanie i zrozumieć na czym polega. Ja zacząłem od książki „EKG jasno i zrozumiale” Andrew R. Houghton, David Gray. Z tej niewielkiej książki dowiesz się, skąd biorą się załamki. Natomiast „EKG w medycynie ratunkowej” zawiera 200 zapisów EKG, które możemy analizować i różnicować razem z autorem. W książce poznajemy pacjentów i ich „sercowe” problemy. Podręcznik daje możliwość praktycznego nabywania wiedzy.

9. Leksykon ostrych zatruć.
Z tego co wiem, książka nie jest już drukowana. Mi udało się ją dostać na rynku wtórnym, w stanie prawie idealnym. Myślę, że to nadal nie jest problem. Część pierwsza przedstawia epidemiologię zatruć, toksykokinetykę oraz ogólne zasady postępowania w ostrych zatruciach. Zawiera także charakterystykę zespołów klinicznych towarzyszących ostrym zatruciom. Druga część to opisy 250 ostrych zatruć, spowodowanych lekami, substancjami chemicznymi, preparatami oraz jadami roślinnymi i zwierzęcymi. Leksykon może pomóc w ustaleniu, jaką substancję przyjął poszkodowany. Jeśli usłyszysz, np. że była to królowa, meksykańska smoła, bohaterka, kambodża lub biała dama to wiesz, że masz do czynienia z heroiną. Zespoły podstawowe pogotowia często jeżdżą do różnych zatruć. Warto zaopatrzyć się w tę książkę.

10. Stany zagrożenia życia u dzieci.
Mali pacjenci stanowią niewielki procent wszystkich wizyt ratowników medycznych w opiece przedszpitalnej. Z tego powodu pediatria może być niesłusznie zignorowana. Na moich studiach przedmiot był dobrze zrealizowany. Wspominam zajęcia jako jedne z najciekawszych na 3 roku. Mimo to czuję potrzebę uzupełnienia wiedzy i powtórzenia materiału. Książkę nabyłem niedawno i żałuję, że nie zrobiłem tego wcześniej. Duży plus za świetnie przedstawioną farmakoterapię. Podręcznik zawiera przejrzyste ilustracje i praktyczne wskazówki.

11. Psychiatria w praktyce ratownika medycznego.
Mało jest podręczników medycznych kierowanych wprost do ratowników. Cieszę się, bo to książka, która jest jakby kolejnym malutkim krokiem naprzód dotyczącym tej profesji. Ratownik medyczny nie jest psychiatrą, ale w opiece przedszpitalnej musi komunikować się z osobą z zaburzeniami psychicznymi w odpowiedni sposób, przeprowadzać wywiad psychiatryczny, stawiać odpowiednie rozpoznanie danego przypadku, a także wdrażać odpowiednie postępowanie. Przedstawiona książka zawiera najczęstsze choroby/zaburzenia psychiczne, stany nagłe w psychiatrii, farmakoterapię, a także część poświęconą aspektom prawnym. Publikacja jest częścią serii książek wydanych z myślą o osobach pracujących w zespołach ratunkowych i studentów ratownictwa medycznego. Polecam sprawdzić inne pozycje zawarte w tej serii, np. „Taktyczne ratownictwo medyczne” oraz „Leki w ratownictwie medycznym”.

*Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006r.
Znajomość ustawy jest obowiązkowa. Wykonywanie zawodu ratownika medycznego w aspekcie prawnym jest możliwe właśnie dzięki niej. Analogicznie „Wytyczne 2010” stanowią aspekt medyczny wykonywania tej pracy. Radzę wydrukować ustawę i następnie zbindować, albo po prostu włożyć do teczki. Zobaczysz, że zajrzysz do niej wiele razy. Klik

*Magazyn „Na ratunek”.
Żeby zawsze być na czasie z informacjami i światem medycznym, radzę zamówić sobie prenumeratę magazynu „Na ratunek”. Publikacja wychodzi co 2 miesiące. Zawsze pełna jest ciekawych artykułów i nowinek medycznych. Autorami są ratownicy medyczni oraz lekarze. Zaletą prenumeraty jest dostęp do archiwalnych publikacji. Naprawdę polecam. Na ratunek

Jeśli macie jakieś propozycje innych książek, niż te, które przedstawiłem powyżej, zostawcie komentarz. Dzięki!